علت سیاه شدن روغن موتور

در اغلب موارد، روغن موتور‌خودرو بیش از ۱۰ کیلومتر دوام می‌آورد. در برخی مواقع هنگام چک کردن روغن مشاهده می‌کنید که زن جان تغییر کرده است. بعضی از تغییر رنگ‌ها طبیعی هستند؛ اما اگر رنگ روغن مایل به سیاه باشد یا با خاک و شن مخلوط شود بر عملکرد موتور خورد تاثیر منفی می‌گذارد. برای اینکه بدون چه زمانی برای تعویض روغن موتور مناسب است باید به رنگ، غلظت و میزان آلاینده‌های موجود در آن دقت کنید. برای خرید روغن موتور باکیفیت و اصل به فروشگاه آنلاین روغن موتور روغنت باما مراجعه کنید.

علائم سیاه شدن روغن موتور

روغن موتور معمولی کهربایی رنگ است اما در صورت جذب آلاینده‌ها سیاه می‌شود. ترکیب آلاینده‌ها با روغن موتور بر غلظت آن اضافه می‌کند. برای اطلاع از سطح روغن و بررسی آن می‌توانید از معده اندازه‌گیری استفاده کنید اگر روغن غلیظ و تیره باشد تعویض آن ضروری خواهد بود. تعویض روغن موتور برای بهبود عملکرد کلیه دستگاه و افزایش طول عمر موتور مهم است. بعد از بررسی روغن موتور به کمک میله اندازه‌گیری از کجا بدانیم روغن کثیف شده و باید آن را تعویض کرد؟ نشانه‌هایی وجود دارد که با توجه به آنها می‌توانید میزان غلظت روغن را بررسی کنید این علائم عبارتند از:

• ناک زدن و ایجاد صدای بلند

استفاده از روغن موتور از طریق ایجاد سطح لغزنده مانع از خرابی قطعات فلزی موتور می‌شود. تغییر رنگ و کثیفی روغن موتور بر عملکرد آن تاثیر منفی می‌گذارد. برخورد قطعات فلزی و ساییدگی آنها صدای تق تق ایجاد می‌کند که به آن ناک زدن می‌گویند. اگر صداهای بلند و خش خش از موتور خودرو احساس کردید باید روغن آن را عوض کنید.

• روشن شدن چراغ چک خودرو

اگر چراغ چک روی داشبورد روشن شود، نشان می‌دهد که مشکل جدی برای اتومبیل شما به وجود آمده است. در چنین شرایطی به سرعت خودرو را متوقف کرده و سطح روغن و رنگ آن را بررسی کنید. هرگز به علامت‌های هشدار‌دهنده بی‌توجه نباشید؛ زیرا، احتمال آسیب به موتور و در نتیجه پرداخت هزینه‌های اضافی بیشتر می‌شود.

• خروج دود از اگزوز ماشین

یکی دیگر از علائمی که نشان می‌دهد روغن موتور سیاه شده و باید تعویض شود خروج دود از اگزوز ماشین است. البته، عوامل دیگر مانند نشت روغن نقص موتور می‌تواند دلیل خروج دود از اگزوز باشد. برای تشخیص دلیل اصلی و رفع به‌موقع آن باید از یک تعمیرکار مجرب کمک بگیرید.

• پیچیدن بوی روغن در کابین خودرو

اگر در کابین خودرو بوی دود اگزوز مخلوط با روغن احساس کردید بدون شک، موتور خودروی شما بیش‌از‌حد گرم شده و روغن نشت کرده است. برای پیشگیری از بروز آتش‌سوزی و آسیب به وسیله نقلیه باید این مشکل به‌سرعت برطرف شود.

{ برای کسب اطلاعات بیشتر پیشنهاد می‌کنیم مقاله علائم کم بودن روغن موتور را نیز مطالعه کنید.}

علت سیاه شدن روغن موتور

برای جلوگیری از ایجاد اصطکاک و خوردگی موتور در روغن‌ها از مواد روان‌کننده استفاده می‌شود. این ترکیبات نقش کلیدی در بهبود عملکرد موتور خودرو دارد. به‌طور معمول روغن‌های تازه تعویض‌شده کهربایی و شفاف هستند؛ اما با گذر زمان، تغییرات فیزیکی و شیمیایی رنگ آن‌ها تغییر می‌کند

احتراق موتور مهم‌ترین عامل در از دست رفتن غلظت و خاصیت روغن همچنین تغییر رنگ آن به حساب می‌آید. تغییر رنگ روغن موتور بر ویسکوزیته، روانکاری و خاصیت ضد‌زنگی آن نیز تاثیر منفی می‌گذارد. بررسی دوره‌ای موتو نقش کلیدی در پیشگیری از بروز مشکلات جانبی ناشی از تغییر رنگ روغن دارد. سیاه شدن روغن موتور به دلایل مختلفی رخ می‌دهد که مهم‌ترین موارد عبارتند از:

• افزایش اکسیداسیون

اکسیداسیون یک فرایند طبیعی بوده و به‌مرور زمان باعث تجزیه شیمیایی روغن می‌شود. این فرآیند به دلیل گرما و در حضور اکسیژن رخ می‌دهد. عوامل مختلفی مانند دمای بالا وجود آب و کاتالیزورهایی مانند مس نقش کلیدی در افزایش سرعت اکسیداسیون دارند. تجزیه بیشتر روغن باعث افزایش غلظت و میزان آلاینده‌های موجود در آن می‌شود. لجن تولید‌شده فاقد خاصیت روا‌ن‌کنندگی بوده و اجزای حیاتی موتور آسیب‌های جبران ناپذیری وارد می‌کند.

• داغ شدن موتور

گرمای بیش از حد یکی از عوامل مهم در تجزیه روغن موتور است وتور در حالت عادی می‌تواند در دمای بین ۲۰۰ تا ۲۳۰ درجه سانتیگراد به‌خوبی کار کند؛ اما اگر بیش از حد گرم شود به مولکول‌های بزرگ‌تر روغن آسیب وارد شده و می‌شکنند. شکستن مولکول‌های روغن باعث کاهش خاصیت ویسکوزیته آن خواهد شد. ویسکوزیته روغن مهم‌ترین عامل حفاظت‌کننده قطعات در برابر ساییدگی است. به‌علاوه، کاهش ویسکوزیته روغن احتمال آلودگی آن را افزایش می‌دهد. باید بدانید که افزایش بیش‌از‌حد دمای موتور رابطه مستقیمی با سیاه شدن روغن آن دارد.

• خرابی فیلتر

برای اینکه روغن بتواند مرحله روانکاری را به‌خوبی انجام دهد و برای حذف ذرات معلق باید از فیلتر عبور کند. حذف ذرات معلق نقش مهمی در محافظت از موتور خودرو دارد؛ اما با گذشت زمان و افزایش جذب آلاینده‌ها عمر مفید فیلتر کاهش می‌یابد. توصیه می‌کنیم هر زمان که روغن خودرو را تعویض کردید حتما فیلتر آن را هم عوض کنید. جمع شدن آلاینده‌ها در فیلتر نه‌تنها بر عملکرد موتور تاثیر منفی می‌گذارند؛ بلکه، نقش کلیدی در تغییر رنگ روغن دارند.

• خرابی موتور

دقایق اول بعد از روشن شدن موتور تا زمان رسیدن به دمای عملیاتی در اثر برخورد قطعات به‌هم، سایش رخ می‌دهد. اگر قطعات موتور بلافاصله بعد از شروع به کار روغن کاری نشوند احتمال ساییدگی آنها بیشتر می‌شود. در مناطق سردسیر و فصل زمستان احتمال بروز این اختلال بیشتر است. در اثر ساییدگی قطعات ذرات فلزی آن‌ها جدا می‌شود و در مسیر گردش روغن به آن ذب می‌شوند. این عاملی نقش مهمی در تغییر رنگ روغن موتور دارد.

• اختلال در تهویه PCV

برای تکمیل واکنش احتراق باید گازهای حاصل از احتراق به گردش در بیایند. سیستم تهویه مسئولیت گردش مجدد گازهای حاصل از احتراق قبل از رسیدن به میل لنگ را به عهده دارد. اگر PCV آسیب ببیند، فرآیند کنترل گازهای حاصل از احتراق مختل می‌شود. در چنین حالتی، گازها وارد محفظه روغن موتور خواهد شد. خلوط شدن گازها و روغن احتمال سایش و تعداد آلودگی روغن را افزایش می‌دهد.

• آلاینده های محیطی

روغن موتور علاوه بر خاصیت روان کنندگی مسئولیت کاهش اصطکاک و نظافت قطعات را به عهده دارد. روغن موتور هنگام گردش در محوطه، ذرات بسیار ریز و آلاینده‌ها را جمع می‌کند این ذرات از طریق فیلتر جذب خواهند شد؛ اگر میزان آلاینده‌های وارد‌شده به روغن زیاد باشد احتمال ساییدگی قطعات و افزایش ذرات معلق داخل روغن بیشتر می‌شود. در چنین حالتی آلودگی‌ها وارد موتور شده، فعالیت پیستون‌ها مختل می‌شود و نشت گاز احتراق اتفاق می‌افتد.

• نفوذ آب

آب یکی از عواملی است که کارایی روغن موتور را کاهش می‌دهد و طول عمران را کم می‌کند. ساختار روغن موتور جذب رطوبت از جو را غیر ممکن می‌کند. با‌این‌حال، ممکن است رطوبت موجود روی قطعات فلزی وارد روغن شود. اگر میزان رطوبت کم باشد گرمای موتور باعث تبخیر آن خواهد شد. اگر ذرات آب تبخیر نشود، ورود آنها به روغن موتور علاوه بر تغییر رنگ آن، احتمال شکستگی واشرها و یا ترک خوردن دیواره سیلندر میل لنگ را افزایش می‌دهد.

• نشت مایع خنک کننده

با نفوذ مایع خنک‌کننده به درون روغن موتور ساختار مولکولی آن تغییر می‌کند. در چنین جالتی، ویسکوزیته روغن افزایش پیدا کرده؛ اما خاصیت روان‌کنندگی آن از بین می‌رود. پس، موتور با مشکلات فراوانی روبرو خواهد شد. تشخیص نشتی مایع خنک‌کننده بسیار آسان است، این عارضه در اغلب موارد به دلیل شکستن واشر یا ترک‌خوردگی دیواره سیلندر رخ می‌دهد. برای بررسی وضعیت روغن، ابتدا گیچ را بیرون بکشید و رنگ روغن را بررسی کنید. نفوذ مایع خنک‌کننده به درون روغن موتور رنگ آن را به سفید یا شیری تغییر می‌دهد.

بیشتر بخوانید: روغن موتور چیست؟

هر رنگ روغن موتور نشانه چیست؟

بعد از بررسی روغن موتور ممکن است با سه رنگ زیر مواجه شوید. این رنگ‌ها نشان می‌دهد که عملکرد موتور خودرو شما چگونه است.

• رنگ عسلی یا کهربایی روغن

روغن موتورهای تازه تعئیض‌شده و سالم کهربایی رنگ هستند و غلظتی مشابه با روغن زیتون دارند. ورود ذرات گرد‌و‌غبار، آلاینده‌ها و ذرات فلزی به روغن در افزایش غلظت و تغییر رنگ و نقش کلیدی دارد. برای افزایش دوام روغن موتور باید مطمئن شوید که دمای موتور خودروی شما یش‌از‌حد بالا نمی‌رود.

• رنگ سفید یا شیری روغن

در برخی مواقع روغن موتور حالت شبیه سس مایونز پیدا کرده و رنگ آن شیری می‌شود. چنین حالتی نشان می‌دهد که غلظت روغن بیشتر از حالت طبیعی است. نشتی مایع خنک‌کننده و تماس روغن با آب یا رطوبت عوامل اصلی تغییر رنگ روغن خودروی شما هستند. بررسی‌ها نشان می‌دهد انباشت رسوبات در کارتر موتور به‌مدت طولانی نیز دلیل دیگری است که رنگ روغن را به حالت شیری تغییر می‌دهد. برای پیشگیری از اختلال در عملکرد ماشین، ایجاد خوردگی یا آسیب به قطعات باید روغن شیری رنگ در اولین فرصت تعویض شود.

• روغن موتور سیاه 

تیرگی روغن موتور به معنی اختلال در عملکرد موتور دستگاه نیست. گذشت زمان نقش مهمی در تغییر رنگ روغن دارد. البته، سیاه شدن رنگ روغن می‌تواند در عملکرد موتور خودرو تاثیر منفی بگذارد. توصیه می‌کنیم بعد از هر ۱۵ هزار کیلومتر، روغن موتور را تعویض کنید.

نحوه بررسی سلامت روغن موتور

برای اطمینان از سلامت روغن موتور، در گام اول مطمئن شوید که خودرو شما سالم است. در مرحله بعد نوبت به بررسی سلامت روغن موتور می‌رسد. برای پیشگیری از نقص در عملکرد قطعات مختلف خودرو انجام مراحل زیر برای اطمینان سلامت روغن آن ضروری است:

• خودرو باید روی زمین صاف قرار بگیرد، موتور آن حداقل ۵ دقیقه قبل از بررسی روغن خاموش شود، گیربکس دستی در دنده پایین قرار بگیرد و ترمز دستی کشیده شود. سپس، به کمک اهرم، کاپوت را بالا بزنید.
• از میله اندازه‌گیری یا گیج روغن برای تشخیص غلظت، رنگ و میزان روغن موجود در موتور خودرو استفاده کنید.
• قبل از اینکه میله اندازه‌گیری وارد محفظه روغن خودرو شود با استفاده از دستمال پارچه‌ای یا کاغذی آن را تمیز کنید.
• برای بررسی سطح روغن فراموش نکنید که باید میزان روغن موجود در محفظه بین حالت ماکسیمم و مینیمم باشد.
• اضافه کردن روغن باید کم‌کم و به‌آرامی انجام شود. بعد از آنکه روغن را اضافه کردید، چند دقیقه صبر کنید تا روغن موجود در میل لنگ تخلیه شود. سپس، سطح روغن را بررسی کرده و در صورت نیاز حجم را افزایش دهید.

نحوه جلوگیری از سیاه شدن روغن موتور

احتراق ناقص سوخت در موتور و تولید ذرات کربن دلیل اصلی سیاه شدن روغن موتور است. سیاه شدن و افزایش غلظت روغن ر عملکرد تاثیر منفی می‌گذارد. برای جلوگیری از بروز این مشکل انجام اقدامات زیر مفید است:

• استفاده از روغن‌ با کیفیت

سعی کنید محصول را از فروشنده‌های معتبر بخرید و برای جلوگیری از سیاه شدن دستورالعمل آن را بررسی کنید. پیشنهاد می‌کنیم قبل از خرید روغن موتور باکیفیت، مقاله بهترین روغن موتور ایرانی را مطالعه کنید تا خریدی مطمئن تر را تجربه کنید.

• محافظت از سیستم تهویه

عملکرد صحیح سیستم تهویه مانع از ورود آلاینده‌ها و رطوبت به درون روغن موتور شده و سیاه شدن و جلوگیری می‌کند.

• تعمیرات دوره‌ای و منظم

بررسی وضعیت بخش‌های مختلف ماشین، بررسی سیستم سوخت و تعویض قطعات ناقص نقش مهمی در جلوگیری از تیرگی روغن خودرو دارند.

• رعایت استانداردها هنگام رانندگی

​​​​​​​سعی کنید هنگام رانندگی با سرعت مناسب برانید و فاصله خود را با سایر خودروها رعایت کنید؛ زیرا استفاده بیش از حد از ترمز حتمال سیاه شدن روغن را افزایش می‌دهد.

جمع بندی

خودروی شما برای عملکرد مطلوب قطعات آن به استفاده از روغن مناسب نیاز دارد. همان‌طور که کفتیم، روغن‌های تازه تعویض‌شده عسلی یا کهربایی رنگ هستند. گذشت زمان و نقص در فرآیند احتراق خودرو احتمال تیرگی روغن آن را افزایش می‌دهد. بررسی و تعمیرات دوره‌ای بهترین حالت برای درک وضعیت روغن وسیله و تعویض به‌موقع آن است. خرابی موتور، خرابی فیلتر، نفوذ نفوذ مایع خنک‌کننده یا آب به درون روغن و آلاینده‌های محیطی مهم‌ترین عوامل در تغییر رنگ روغن خودروی شما هستند. 

سوالات متداول

• دلایل اصلی سیاه شدن روغن موتور چیست؟

اختلال در فرآیند احتراق، نقص در موتور، نفوذ آب یا آلاینده‌ها، خرابی فیلتر، افزایش اکسیداسیون و گرمای بیش‌از‌حد موتور مهم‌ترین عوامل در تغییر رنگ روغن آن هستند.

• چه موقع باید روغن موتور را تعویض کنیم؟

توصیه ما این است که بعد از ۱۵ هزار کیلومتر، روغن را تعویض کنید.

• چه مواردی طول عمر روغن موتور را افزایش می‌دهد؟

رعایت سرعت استاندارد هنگام رانندگی، حفظ فاصله با سایر خودروها، استفاده از محصولات با‌کیفیت و محافظت از سیستم تهویه نقش مهمی در افزایش طول عمر روغن موتور دارند.